Camp Met gala - tussen kunst en kitsch
“Het thema dit jaar voor het Met gala was “Camp”. Dit gala waren er dan ook veel opvallende en extreme kostuums en make-up looks te zien. Er waren veel verschillende interpretaties van het thema Camp. Het was voornamelijk Lady Gaga die de idee van Camp leek te begrijpen.”
“ Camp?”
Camp is dan ook een term die op verschillende manieren geïnterpreteerd kan worden. Want wat is Camp nu eigenlijk?
Camp bevindt zich op de scheidingslijn tussen kunst en kitsch. Deze scheidingslijn is niet altijd even gemakkelijk te vinden, vandaar ook dat er zelfs een programma “tussen kunst en kitsch” aan is besteed.
Ook in make-up is deze scheidingslijn niet altijd even makkelijk te zien, want wat op de ene foto op “foute en kitsch” make-up kan lijken, kan op een andere foto dan weer op kunst lijken.
Kunst, kitsch, Camp?
Om beter te begrijpen wat Camp is, is het belangrijk om eerst de termen kunst en kitsch te onderzoeken. Wanneer is iets kunst? Wanneer is iets kitsch, en waar ligt de scheidingslijn?
Definitie van kunst?
Een goede definitie van kunst is er eigenlijk niet echt. Deze definitie verandert door de jaren heen, en er is geen duidelijke richtlijn om te bepalen wat kunst is. De definitie van kunst is sociologisch, psychologisch en historisch afhankelijk. Zo zou een schilderij van Van Gogh als het vandaag de dag gemaakt zou zijn, mogelijk niet als kunst gezien worden.
Als we definitie van de Dikke van Dale aanhouden dan komen we uit op:
kunst (de; v; meervoud: kunsten)
1 . verkregen vaardigheid in het een of ander: de kunst van het koken
2. het vermogen om schoonheid te scheppen en esthetisch genot op te wekken: de schone kunsten
3 . kunstwerken
4. vaardigheid, handigheid: dat is geen kunst is eenvoudig; een koud kunstje iets gemakkelijks; de kunst verstaan om ... de bijzondere manier beheersen om iets te verrichten of tot stand te brengen; uit de kunst geweldig
5. rare streek; = frats
Kunst wordt vandaag de dag vaak gezien als een creatie of activiteit die (een) emotie(s) teweeg brengt, of aanspreekt tot de zintuigen. Ook deze interpretatie is niet specifiek genoeg om iets duidelijk te kunnen kwalificeren als kunst.
Kitsch
Mogelijk kunnen we kunst beter begrijpen als we weten wat de definitie van kitsch is. Kunst wordt gezien als “hoge cultuur”, kitsch wordt gezien als “lage/populaire cultuur”.
De term kitsch is een belangrijke rol gaan spelen met de opkomst van de massa productie halverwege de 19e eeuw. Kitsch staat synoniem voor “slechte smaak”, maar is vooral een oordeel vanuit de “hoge cultuur”.
Hoge cultuur staat deels voor exclusiviteit, zo wordt/werd golf eerder als hoge cultuur gezien en voetbal eerder als lage cultuur. Hoge cultuur is “exclusief en vernieuwend”, waar lage cultuur toegankelijk en een “slecht aftreksel van” is.
Golf is exclusiever dan voetbal, aangezien het een sport is die kostbaar is, en je een GVB nodig hebt om de range op te mogen. Voetbal daarentegen is een stuk toegankelijker, vandaar dat hier van oudsher op neer werd gekeken door de “hoge cultuur”.
Het zijn voornamelijk de jaren tijdens de industriële revolutie waarin het verschil tussen kunst en kitsch op valt. Kunst is namelijk eerder een “oorspronkelijk product”, waar kitsch eerder een “massa geproduceerd product” is.
Een oorspronkelijk en origineel product is exclusief. Een massa geproduceerd product is zeer toegankelijk. Een oorspronkelijk werk van Van Gogh is dan ook kunst, waar posters uit een gift shop volgens deze interpretatie kitsch is.
Sinds de industriële revolutie is het mogelijk om kunst na te bootsen in grote aantallen.
Kitsch is ook deels een synoniem voor een cliché. Het is gemaakt om de behoefte van de “middenmoot” te voorzien. De massa wordt zo een versie van “hoge cultuur” aangeboden voor een toegankelijke prijs.
Camp
Van oudsher staat Camp voor het spel tussen hoge en lage cultuur. Het heeft een wat ironische of satirische betekenis.
Zo maakt een Jeff Koons een kitsche indruk met zijn werken. En speelt hij met de scheidingslijn tussen kunst en kitsch. Hij geeft een ironische lading/betekenis aan zijn werken, waardoor het kitsch is, maar wel als kunst gezien mag worden.
Ook Andy Warhol is hier een voorbeeld van. Hij speelde met hedendaagse populaire, “lage cultuur”, om kunst te maken. David LaChapelle speelt ook met kunst en kitsch en "drag".
Camp speelt met kitsch symbolen om kunst te maken. Het is vooral de intentie om iets “kitsch” te maken wat iets Camp maakt. Het gaat voornamelijk om het benadrukken en uitvergroten van bepaalde kitsch eigenschappen. Sontag zegt hierover dat het onderwerp tussen accolades wordt gezet :
“It’s not a lamp, but a ‘lamp’; not a woman, but a ‘woman.’.…[Camp] is the farthest extension, in sensibility, of the metaphor of life as theater.”
In tegenstelling tot kunst, heeft Camp niet de intentie om schoonheid te creëren. Camp is wel esthetisch en gestileerd, maar staat niet per definitie voor schoonheid. Het speelt eerder met de definitie van schoonheid. Zo kan iets esthetisch zijn terwijl het ook deels lelijk is.
“ Wanneer een kitsch object oprecht mooi gevonden wordt dan gaat het wel degelijk puur om kitsch en dan zal het kitschobject gewoon kitsch blijven.
Camp plaatst kitsch echter in een volledige andere context. Het gaat dan ook om het genieten van kitsch vanwege het feit dat het zo overduidelijk als kitsch gekarakteriseerd kan worden en het is uiteraard van belang dat de beschouwer dit gegeven doorheeft.” Marije den Dekker
Homoseksualiteit en Camp
Homoseksualiteit wordt ook regelmatig in een adem genoemd met Camp. Tijdens de jaren 60 waren er geen “echte aristocraten” meer die bepaalden wat (goede smaak) hoge cultuur was.
Een nieuwe groep, voornamelijk bestaande uit homoseksuelen, nam deze taak nu op zich. Zij probeerden op een esthetische wijze kritiek te uiten tegen de huidige maatschappij die homoseksualiteit veroordeelde.
Zij leverden kritiek op conventionele esthetica en huidige normen en waarden.
Vandaag de dag wordt Camp nog steeds grotendeels geassocieerd met de homoseksuele/drag cultuur. Zo staat drag cultuur bekend om het uitvergroten van symbolen.
Er worden vaak symbolen tussen accolades gezet. Zo zijn drags geen vrouwen maar ‘vrouwen’.
Kunst, kitsch, Camp en make-up
Of iets kunst of kitsch is, is ook grotendeels subjectief vandaag de dag. Ook als we het over make-up hebben. Zo vind ik persoonlijk dat de make-up van David Bowie zo’n statement maakt, en zo sterk is, dat het als kunst en/of Camp gezien mag worden.
Maar aangezien deze look met enige regelmaat wordt nagedaan, zijn deze replica’s eerder kitsch.
Dus wil je met je make-up voorkomen dat je kitsch maakt, maar eerder kunst of Camp maken. Zorg er dan voor dat je je realiseert waar de scheidingslijn tussen kunst en kitsch zich bevindt. En als je met Camp wilt spelen, zorg er dan voor dat het ook echt Camp is.
Comments
Leuk dat je alles in detail bespreekt. Fijn artikel
Ik ben hier totaal niet in thuis, maar erg informatief artikel.
De term ‘camp’ kende ik inderdaad , maar je legt het duidelijk uit. Wat zijn er eigenlijk veel verschillende termen om stromingen en dingen aan te duiden!
Oh interessant om te lezen niks van meegekregen ooit :-).
Wat leuk! Ik Ken dit niet echt, maar je legt het duidelijk uit. Vind het altijd wel boeiend om te lezen, maar moet dan wel boeiende artikelen tegenkomen. Found it 🙂
Ben ik de enige die nog nooit van camp had gehoord? Kitsch ken ik natuurlijk wel, maar dat associeer ik vooral met interieur. Nooit geweten dat dit ook met beauty te maken kan hebben.