Rode Lippenstift in oorlog, strijd en crisis
"Er zijn een aantal gelegenheden waarbij vrouwen graag lippenstift dragen. Zo draag je misschien lippenstift als je een event hebt, of als je een date hebt. Maar een minder obvious gelegenheid voor het dragen van lippenstift zijn strijd en/of oorlog, en tijden van economische crisis."
Waarschijnlijk heb je iemand ooit wel eens horen zeggen dat ze lippenstift of make-up als “war paint” zien. Deze term is niet uit de lucht komen vallen.
In dit artikel probeer ik uit te leggen hoe rode lippenstift vorige eeuw werd ingezet als “war paint” en hoe het kan helpen in tijden van (economische) crisis. In dit artikel richt ik me voornamelijk op de houding ten opzichte van lippenstift in Amerika.
“Make-up en emancipatie ”
Aan het eind van de 19e eeuw / het begin van de 20e eeuw werd er nog niet veel gebruik gemaakt van lippenstift. Er waren wel lip producten beschikbaar, maar deze waren vooral bedoeld om je lippen gezond te houden.
Opvallend was dan ook dat de Franse actrice Sarah Bernhardt in 1880 al rode lippenstift droeg, ondanks dat dit niet echt geaccepteerd werd. Ook koos zij ervoor om geen korsetten te dragen en om mannelijke rollen te spelen. Iets wat zeer ongebruikelijk was in deze tijd. Om deze reden kan zij dan ook gezien worden als een feministisch symbool.
Het is dan ook begrijpelijk waarom rode lippenstift een symbool werd voor de feministische beweging aan het begin van de 20e eeuw. In het jaar 1912 droegen Elizabeth Lady Saton en Charlotte Perkins Gilman tijdens hun mars voor emancipatie en stemrecht in New York dan ook rode lippenstift.
Rode lippenstift werd een symbool voor de feministische beweging / en sociale vrijheid voor vrouwen. De lippenstift, of “war paint”, maakte deel uit van het uniform van de feministische strijders.
Mannen waren in deze periode dan ook huiverig voor vrouwen die rode lippenstift droegen. Vrouwen die rode lippenstift droegen zouden “mannen haten”. Iets waar de vrijgevochten flappers zich niets van aantrokken.
Waar rode lippenstift lang een symbool is geweest voor vrouwelijkheid en seksualiteit, was het in deze periode een symbool voor rebellie en onafhankelijkheid.
Lippenstift en de eerste wereld oorlog
Tijdens de Eerste Wereld Oorlog veranderde de rol van de vrouw aanzienlijk. Voorheen hoefden vrouwen alleen voor het huishouden te zorgen, maar nu moesten zij het werk van de mannen overnemen.
Dit omdat de mannen naar het front waren gestuurd en niet in staat waren om het land draaiende te houden door afwezigheid.
In deze periode was het gebruik van lippenstift nog steeds niet heel populair, maar er kwam wel meer aandacht voor uiterlijke verzorging. Het onderhouden van je voorkomen werd gezien als een vaderlandslievende daad.
Helena Rubenstein bracht in 1916 een advertentie uit met de vraag, “Is yours a ‘war face’?”. Er was veel aandacht en interesse in huidverzorging en er werden steeds meer producten ontwikkeld om de lippen te kleuren.
De Eerste Wereld Oorlog liep samen met de emancipatie van de vrouw. Het waren voornamelijk “de vrouwen met rode lippenstift” die zich inzetten voor gelijkheid, maar elke vrouw die hard werkte tijdens de oorlog bewees dat ze daadwerkelijk gelijkwaardig was aan de man.
Lippenstift en de tweede wereld oorlog
Ten tijde van de Tweede Wereld Oorlog was het gebruik van rode lippenstift al genormaliseerd. De markt voor lippenstift was gegroeid en het werd ingezet als symbool voor de veerkrachtigheid van de vrouw tijdens de oorlog.
Net als tijdens de Eerste Wereld Oorlog, werd make-up nu geadverteerd als “war paint”. Zo blijkt onder andere uit een campagne van Tangee (in die tijd een groots make-up merk) met de tekst “War, Women and Lipstick”.
Het bleek dat rode lippenstift een goede invloed had op het moraal van de vrouw, zowel als de man. Door lippenstift zouden vrouwen er mooier en verzorgder uitzien, hierdoor hadden mannen iets om over de fantaseren als ze aan het front stonden.
Maar ook op vrouwen zelf had het ook een positieve invloed, zij voelden zich mooier en sterker met rode lippenstift op. Mogelijk heeft de associatie van rode lippenstift met de rebelse en daadkrachtige feministen hieraan toegedragen.
Op advertenties vanuit de Amerikaanse overheid waren altijd vrouwen met rode lippenstift te zien, krachtige en mooie vrouwen. Hierdoor werd het ook aantrekkelijker om voor het land te willen werken.
Vrouwen waren ook effectiever in hun werk als ze rode lippenstift droegen, om deze reden zorgde in Amerika de Minister van Economische Stabilisatie ervoor dat er in elk bedrijf een kleedkamer aanwezig was gevuld met lippenstift.
Zelfs in de Amerikaanse Marine was het gebruik van lippenstift verplicht voor vrouwen, ze moesten “montezuma rood” dragen, een kleur die aansloot bij hun uniform.
Dat de Amerikaanse overheid in deze tijd het gebruik van rode lippenstift stimuleerde zou ook mede beïnvloed kunnen zijn door de houding van Hitler ten opzichte van make-up.
Volgens hem moesten vrouwen voldoen aan hun traditionele rol, en hier hoorde volgens hem geen make-up bij. Om deze reden was het gebruik van rode lippenstift dan ook verboden in Duitsland.
Lippenstift en (economische) crisis
Dat het dragen van lippenstift goed is voor het moreel blijkt niet alleen uit het gebruik tijdens de oorlog. Tijdens (economische) crisis grepen vrouwen ook sneller naar lippenstift dan normaal. Er is hier zelfs een term voor bedacht: “The Lipstick Effect”.
Ten tijde van "De Grote Depressie", als gevolg van de beurskrach in 1929, nam de populariteit van lippenstift sterk toe. Er werd op veel dingen bespaard, zoals kleding, maar lippenstift werd alsnog gekocht, zelfs meer dan normaal.
Na het barsten van de internet bubbel in 2000, bleek dat de vraag naar lippenstift toenam. Ook na de aanslagen van 9-11-2001 bleek dat de vraag naar lippenstift zelfs verdubbelde.
Het bleek dat vrouwen in tijden van crisis graag investeerden in kleinere luxe producten zoals lippenstift. Dit omdat dit, in tegenstelling tot andere, duurdere producten, lippenstift een relatief goedkope manier is om een goede indruk achter te laten.
Men vraagt zich af of "the Lipstick Effect" vandaag de dag nog bestaat. Er worden bijna elke dag nieuwe cosmetica producten uitgebracht op de markt en elke vrouw lijkt een eigen "holy grail" te hebben. Is het dus wel lippenstift waar de vrouw naar grijpt?
De sales resultaten van John Lewis na de Brexit laten zien dat er wel degelijk nog steeds een lippenstift effect bestaat. Rond deze periode was de vraag naar rode lippenstift namelijk met 31% toegenomen.
Beauty products en het Corona virus
Lippenstift is dus een populair symbool ten tijde van crisis. Maar tijdens de huidige "Corona / Corvid-19 crisis" ligt dit heel anders.
Niet heel gek, aangezien hygiene tijdens deze crisis van groot belang is. Vrouwen gebruiken juist mínder lippenstift op het moment in verband met hygiene. Ook is lippenstift niet te zien bij het dragen van een mondkapje.
L'Oréal geeft aan dat het Corona virus duidelijk een negatief effect op de verkoop heeft. Ook andere cosmetica merken hebben hun winstverwachtingen naar beneden bijgesteld.
Het testen van cosmetica in fysieke winkels is sowieso al een gevoelig punt als het aankomt op hygiene. Het is dan ook geen verrassing dat de verkoop in fysieke winkels flink is afgenomen sinds de Corona uitbraak. Online is de verkoop juist iets toegenomen.
Opvallend is dat er een ander beauty product is waarbij wel een "lipstick effect" te zien is. De vraag naar Face masks is namelijk met zijn 150% toegenomen (Adore Beauty, Australie). Ook andere verzorgings producten zoals moisturizer en bad olie zijn populair op het moment.
Het lijkt erop dat we in deze tijd van quarantaine onszelf graag proberen te verwennen en te verzorgen. Welke producten koop jij meer nu je in quarantaine zit?
Bronnen:
Makeup and the Coronavirus: An Uneasy Mix, NY Times
France’s L’Oréal says coronavirus to weigh on sales in Asia, Financial Times
Cosmetic therapy: The link between makeup and a down economy , S. Roddel
Boosting Beauty in an Economic Decline: Mating, Spending, and the Lipstick Effect - S. E. Hill, C. D. Rodeheffer, V. Griskevicius, K. Durante, A. E. White
Glamour in Six Dimensions: Modernism and the Radiance of Form, J. C. Brown
Making Up for War: Sexuality and Citizenship in Wartime Culture, D.Delano
In a pouting economy, lipstick booms, E. Greenblad
Lipstick: A Celebration of a Girl's Best Friend - J. Pallington
Lipstick: More than a Fashion Trend - Ogilvie, Madeleine - Rayn, Maria
Read my lips - a cultural history of lipstick - M. C. Ragas, K. Kozlowski
Reading Our Lips: The History of Lipstick Regulation in Western Seats of Power - S. Schaffer
How Red Lipstick Went From Illegal to Everywhere - J. Wright
Comments
Great content! Super high-quality! Keep it up! 🙂
Wow, heb deze met veel belangstelling gelezen!
Echt een goed artikel! Gisteren Velvet Ribbon van Lisa Eldridge besteld, mijn eerste rode lipstick…warpaint?
Fijn dat je het artikel leuk vond! Ben benieuwd wat je van de lippenstift vind, ik vind hem echt fantastisch!
Wauw, echt een fantastisch artikel!
Dankjewel! Fijn dat je het leuk vond 😀